Zinvol tekenen met kinderen

Ik kreeg laatst een vraag van een docent uit het voortgezet onderwijs. Of de opleiding Zinvol Tekenen met Kinderen ook voor haar pubers geschikt was. Ze werkt als mentor en docent met pubers van 12 tot 17 op alle niveaus, van het VMBO tot en met het gymnasium. 

De meeste tekenspellen zijn leeftijdsloos, alleen de manier waarop je het aanbiedt verschilt. Bevrijdend krassen, rust en ontspanning, braingym, mindfulness, taalspellen en mathematische denkspellen zijn in elke leeftijdsfase zinvol. Zo zal een peuter-kleuterleidsters zingend een verhaal tevoorschijn toveren, terwijl je bij een puber niet direct aan zingend tekenen denkt. Maar neem een lied dat bij hen past (of gebruik buitenlandse talen!) en je kunt hen met diezelfde tekenspelletjes geweldig van hun tekenangst afhelpen. Of neem de beschermende tekeningen voor negenjarigen. Kinderen gaan dan voor het eerst zelfstandig de wereld in en daar passen beschermende spellen bij. Maar dat wil niet zeggen dat het daarmee klaar is. Ook in de pubertijd is het thema bescherming en grenzen bewaken actueel. 

Plannen, organiseren, regelen, volhouden en doorzetten
Wat ik zelf interessant voor pubers vind is het programma voor het trainen van de executieve functies. Die zijn juist dan volop in ontwikkeling. Kinderen, ook pubers, leren met hun lijf en ze hebben een zichtbare uitdaging nodig. Alleen dan bied je een haalbare uitdaging die leidt tot resultaat, zowel op papier als in doorleefde vaardigheid die toepasbaar is in het gewone leven.
Ik wacht hier overigens niet tot de puberteit mee, ook kleuters kunnen al leren plannen en systematisch werken! Voor schoolkinderen is het weer een geweldige steun bij het schoolwerk.

De tekenspellen van Zinvol Tekenen maken leren zichtbaar
Ook het programma voor het ontwikkelen van het mathematisch denken is interessant voor deze leeftijdsfase. Veel zwakke rekenaars hebben de reken-wetmatigheden onvoldoende in hun lichaam verankerd. Die maak je heel gelukkig met de rekenspellen, want ze krijgen eindelijk inzicht en overzicht. En niet onbelangrijk: ze hebben de kleurige sommen zelf of samen gemaakt. Dat geeft hen moed en het verlangen naar meer van dit soort creatieve spellen.

Groei naar eigen identiteit
Voor pubers is in de opleiding specifiek aandacht, namelijk de groei naar een eigen identiteit en je eigen plaats leren innemen binnen de groepsdynamiek. En dan zal de kleuterleidster weer de vertaalslag moeten maken. Ook kleuters moeten zich immers in de groep handhaven en zichzelf mogen blijven.

Peuterspel wordt les over Dali en Freud
Inmiddels doet deze docent de opleiding. We staan regelmatig verstelt van haar innovatieve ideeën. Zo vertaalde ze een zoekspel voor peuters en kleuters naar een les over Freud, Dali, het surrealisme en het onderbewuste. Waar ze eerder twee lessen voor nodig had was nu in een kwartier helder, en iedereen was actief betrokken. Een beschermend spel over een berenhol werd een tekening over hoop en licht in donkere tijden. Dat we het in de opleiding geregeld over de ontwikkelingsfases tussen 4 en 12 jaar hebben vind ze zelfs een voordeel. Veel van haar leerlingen hebben fases gemist en met gerichte oefeningen halen ze de gemiste kansen op een niet-schoolse wijze alsnog spelenderwijs in. Als voormalig kleuterleidster word ik hier heel blij van. Ik heb zo vaak gedacht hoe jammer het is dat speelsheid verdwijnt en daarmee de ruimte om zelf ontdekkingen te doen en vorm te geven aan je gedachten. 

Leeftijdsneutraal
Ook het sociale aspect van Zinvol Tekenspel is leeftijdsneutraal. Een spel dat je in een klas doet om kinderen vriendelijk en beleefd met elkaar te leren omgaan is ook fantastisch in een gezin dat je begeleid of als onderdeel van een therapeutisch traject. Jong en oud genieten in dezelfde mate en leren er het hunne van. Vandaar dat we bij de Opleiding Zinvol Tekenen met Kinderen geen schotten zetten tussen leerkrachten, docenten, coaches of therapeuten. Iedere professional die met kinderen werkt kan vanaf de eerste dag de spellen op elk gewenst moment inzetten voor verbetering van de communicatie, leermomenten en uitdagingen tot groei. Ook een docent uit het voortgezet onderwijs.